De glimlach die muren afbreekt
Er was eens een mens die anders dacht.
Een ander geloof, een ander ritme, een ander verhaal.
En iemand keek, ademde even, en glimlachte.
Niet omdat hij het eens was, maar omdat hij koos om te blijven luisteren.
Dat kleine gebaar, die glimlach, is waar verdraagzaamheid begint.
Wat is verdraagzaamheid?
Verdraagzaamheid is geen stilte uit angst voor conflict. Het is de moed om ruimte te laten. Om iemand te laten bestaan zonder dat je het volledig begrijpt. De UNESCO noemt het “respect, acceptatie en waardering van de rijke diversiteit van onze wereld.” Geen passieve berusting, maar een bewuste keuze om menselijkheid boven oordeel te plaatsen.
Waarom verdraagzaamheid nu telt
We leven in tijden van verharding. Polarisatie groeit, muren van mening rijzen. Toch ligt in elk moment van spanning een keuze verscholen: sluiten we ons af, of ademen we en maken we ruimte?
Verdraagzaamheid is geen luxe voor rustige dagen.
Ze is een kracht die pas zichtbaar wordt onder druk.
Wanneer burgers zoals jij, ik, de buurvrouw, verdraagzaam blijven,
ontstaat er ademruimte om te praten in plaats van te schreeuwen,
om te begrijpen in plaats van te veroordelen.
Een moment in de infuuskamer
Vorige week lag ik aan mijn maandelijkse infuus.
Dekentje over me heen, pomp ingesteld.
Twee boxen verder klonk luid gepraat en gelach.
Mijn hoofd bonsde. De irritatie groeide.
Inademen, Jasmine. Blijven ademen. Werk vanuit liefde.
Ik drukte op de bel.
“Zou je kunnen vragen of ze stiller zijn?” vroeg ik zacht.
Een minuut later: stilte. Een fluisterend sorry.
De vrouw tegenover me knikte dankbaar. De rust keerde terug.
Ik voelde mijn hart langzaam zakken in mijn borstkas. Niet alles hoeft een strijd te zijn. Soms is verdraagzaamheid geen zwijgen, maar kiezen om te spreken vanuit zachtheid in plaats van woede.
Dat moment leerde me iets eenvoudigs: verdraagzaamheid is niet theoretisch. Ze leeft in het lichaam, precies daar waar spanning loslaat.
Spiritueel perspectief
In het hindoeïsme heet het Ahimsa: geen geweld, niet in woord, niet in gedachte.
In het boeddhisme is het Kshanti: de kracht om geduldig te blijven te midden van onbegrip.
En in het soefisme fluistert men:
“Er is één liefde, maar oneindig veel manieren om haar te uiten.”
Spirituele verdraagzaamheid ziet voorbij de verschillen. Ze herkent in ieder wezen dezelfde trilling van leven. Wie dit beseft, luistert niet langer om te antwoorden, maar om te begrijpen.
Holistisch perspectief
Wanneer we veroordelen, spant het lichaam zich aan.
Schouders stijgen, adem stokt, hartslag versnelt.
Maar bij begrip ontspant het lichaam.
Het HeartMath Institute toonde aan dat mededogen hartcoherentie versterkt,
de harmonie tussen adem en ritme.
Verdraagzaamheid is dus geen abstract ideaal, maar een lichamelijke oefening in zelfregulatie: het zenuwstelsel kalmeren terwijl de geest leert open te blijven.
Wat verdraagzaamheid doet met een mens
Ze opent. Ze verzacht waar spanning zat, maakt helder wat verward was. Ze leert luisteren zonder haast en zien met ogen die niet langer willen winnen. Verdraagzaamheid is geen zwakte, maar stille kracht — vrede in beweging.
Ze werkt als een rimpeling: één mild gebaar wekt rust op in wie toekijkt. Mijn keuze in de infuuskamer bracht stilte bij drie anderen. Zo plant verdraagzaamheid zich voort, onzichtbaar maar voelbaar.
En in Het KernBos
Het KernBos bestaat momenteel nog virtueel, maar zal in de toekomst een plaats worden waar verdraagzaamheid wortel schiet. Een plek waar mensen met verschillende verhalen samenkomen, tussen bomen die geen labels fluisteren maar luisteren.
Daar, tussen stiltewandelingen en gesprekken bij het vuur,
zal ruimte ontstaan voor echt begrip; niet omdat iedereen het eens is,
maar omdat iedereen mag zijn.
Misschien is verdraagzaamheid niets wat we leren, maar iets wat we ons opnieuw herinneren.
Een kleine oefening
Vandaag, wanneer iemand iets zegt of doet wat je stoort, adem drie keer voor je antwoordt.
Vraag jezelf af:
Waar voel ik deze irritatie in mijn lichaam?
Wat zou deze persoon kunnen dragen dat ik niet zie?
Kan ik reageren vanuit liefde in plaats van spanning?
Herinner jezelf eraan: ook dit is een mens met een verhaal.
Laat mildheid je reflex worden.
Zo begint vrede. Eén adem, één glimlach tegelijk.
📚 Bronnen
UNESCO (1995). Declaration of Principles on Tolerance.
Harvard University (2019). Empathy and Prefrontal Cortex Development.
Davidson, R. & Goleman, D. (2017). Altered Traits.
University of Michigan (2020). Tolerance, Diversity, and Stress Reduction Study.
HeartMath Institute (2018). Science of the Heart.
Boeddhistische en hindoeïstische geschriften over Kshanti en Ahimsa.