Wereldmilieudag

Zeg NEE tegen plasticvervuiling!

Vandaag, 5 juni, is het Wereldmilieudag. Een dag om stil te staan bij onze planeet en haar welzijn voorop te stellen. Het thema van 2025 is duidelijk en confronterend: Maak een einde aan plasticvervuiling. Want hoewel plastic haast onmisbaar lijkt in ons dagelijks leven, is het één van de meest schadelijke materialen voor ecosystemen op aarde. Het is tijd om actie te ondernemen!

Van bosgrond tot oceaanbodem: plastic kent geen grenzen

De meeste mensen denken bij plasticvervuiling spontaan aan oceanen vol flessen, rietjes of visnetten. Maar plastic stopt niet bij de kustlijn. Ook bossen en natuurgebieden worden steeds vaker het slachtoffer van achteloos weggegooide verpakkingen of flarden plastic zakken.

Wat zijn de gevolgen?

Deze plasticresten:
Verstoren de natuurlijke compostering van bladeren.
Verslechteren de bodemkwaliteit.
Verhinderen de opname van voedingsstoffen door bomen.
Zo ontstaat stille schade: wortels raken verstikt, schimmels die essentieel zijn voor gezonde bosbodems sterven af, en kleine dieren verwarren plastic met voedsel.
En wat in het bos belandt, blijft daar niet. Regen spoelt het naar rivieren, waar het via stroomgebieden uitmondt in zeeën en uiteindelijk de oceaan. En daar begint een nog groter probleem…

Wat gebeurt er met plastic in water?

Plastic in water breekt geleidelijk af. Niet biologisch, maar fysisch en chemisch. Door zonlicht (UV), golfslag en zout of zuren verbrokkelt plastic in steeds kleinere deeltjes. En bij dat proces komen ook stoffen vrij die oorspronkelijk in het plastic verwerkt werden, zoals kleurstoffen, weekmakers (ftalaten) en bisfenolen (BPA).
Deze moleculen lekken in het water en zijn inmiddels teruggevonden in drinkwater, regenwater én zelfs in menselijke bloedstalen. Dit toont aan hoe diep de impact van plasticvervuiling reikt.

Microplastics en nanoplastics: een onzichtbare bedreiging

Wanneer plastic uiteenvalt in deeltjes kleiner dan 5 millimeter, spreken we over microplastics. Nog kleiner zijn nanoplastics, die met het blote oog niet meer waarneembaar zijn. Ze zweven in zee, in de lucht, in regen en dus ook in ons lichaam.
Volgens een studie gepubliceerd in Environment International (2021) zijn microplastics al aangetroffen in menselijke organen zoals longen, nieren en zelfs de placenta.

Waarom zijn ze gevaarlijk?

Ze trekken toxische stoffen aan, zoals zware metalen en pesticiden.
Ze verstoren de hormoonbalans bij dieren én mensen.
Ze worden opgenomen in de voedselketen, vissen eten ze, en wij eten de vissen.
Microplastics zijn inmiddels ook in bosgebieden aangetroffen, waar ze bodemleven beïnvloeden en het microbiële evenwicht verstoren. De dreiging is overal.

Wetenschappelijke bronnen die de alarmbellen luiden

De ernst van de situatie wordt bevestigd door tal van wetenschappelijke studies:
UNEP Rapport “Drowning in Plastics” (2021): Dit rapport toonde aan dat jaarlijks 11 miljoen ton plastic in oceanen belandt, en dat dit aantal in 2040 kan verdrievoudigen zonder drastische actie.

Nature Communications (2022): Bevestigde de aanwezigheid van microplastics in de diepste delen van de oceaan én in gletsjers.

Science Advances (2020): Schatte dat er wereldwijd al meer dan 5 miljard ton plastic is geproduceerd, waarvan 79% nog steeds ergens in het milieu aanwezig is.

Wat kan JIJ doen? Jouw impact telt!

Je vraagt je misschien af wat jij als individu kunt betekenen. Veel! Op onze Facebookpagina delen we geregeld eenvoudige tips waarmee jij al een groot verschil kunt maken. Doe mee! Laat onder de Facebookpost weten hoe het gaat, trek een foto en deel deze. We zijn benieuwd naar jouw acties!

Wat bomen hebben met de wereldbol?

Plasticvervuiling blokkeert de bodem, verstoort het waterleven en verziekt de hele voedselketen waarvan bomen, en wij, afhankelijk zijn.
Help ons helpen. Begin bij jezelf. Want wie de natuur helpt, helpt de toekomst. Samen kunnen we een verschil maken.